Kurkumin, zerdeçalın aktif bileşenidir ve zerdeçalın sarı pigmenti olmasının yanı sıra çok sayıda sağlık yararı da vardır.
Latince adı Curcuma longa olan Kurkumin bir köksap (rizom) olan zerdeçal kökünden çıkarılır. Çok bilinen köri baharatı içinde önemli bir bileşendir.
Zerdeçal binlerce yıldır anti-enflamatuvar etkileri nedeniyle Uzakdoğu Tıbbında geniş kullanım görmüştür. 1815’ te Vogel ve ark. Kurkumin isimli etkin maddeyi izole etmeyi başarmıştır.
Kurkuminin anti-oksidan, anti-enflamatuvar ve antikanserojen etkileri bilinmektedir.
Ancak tüm bu etkinliğine ve güvenliğine rağmen kurkuminin son derece düşük emilimi karşımıza engel olarak çıkmaktadır. Bu nedenden dolayı biyoyararlanımını artırmaya yönelik yoğun araştırmalar gerçekleştirilmiştir.
“Sporcular için Zerdeçal”
ENFLAMASYON – OKSİDATİF STRES – AĞRI
Sağlıklı yaş-alma / hücresel iyileşme için tamamlayıcı bileşen potansiyeliyle tanınan Kurkumin spor beslenme çalışmalarının sonuçları ile de atletik sağlık ve kas iyileşmesini desteklemede anahtar bir rolde kabul ediliyor. (Nisan 2017- The FASEB Journal)
Antioksidan etkili kurkumin, birden fazla enflamatuar yolla etkileşime girdiği için, kas hasarının başlıca iki nedeni olan oksidatif stres ve inflamasyonu ortadan kaldırabilir.
Yüksek oksidatif stres, diyabet, otoimmün problemler, metabolik işlev bozukluğu (yüksek tansiyon, diyabet ve obezite) ve kanser dahil tüm kronik hastalıklarda mevcuttur. Yoğun egzersizler ve kompetitif düzeyde spor da oksidatif stress yani hücre hasarı oluşturur. Antioksidanlar, serbest radikallerin panzehiridir, elektron verir ve zararlı etkilerini gidererek hasara karşı çalışır.
Kurkuminin güçlü bir doğrudan antioksidan aktiviteye sahip olduğu gösterilmiştir. Hayvan araştırmaları, lipozomal kurkuminin, toksik seviyelerde bakıra maruz kaldıklarında karaciğer hücrelerine zarar verebilecek serbest radikallerle savaşabileceğini göstermektedir.
Glutatyon ve kurkumin gibi antioksidan içeren lipozomlar, oksidatif stresin neden olduğu yüksek tansiyon, kalp hastalığı, Alzheimer hastalığı ve diyabet gibi hastalıkların önlenmesine ve / veya tedavisine yardımcı olma konusunda umut vaat etmektedir.
Journal of Toxicology’de yayınlanan 2011 tarihli bir makaleye göre, “Enzimatik olmayan antioksidanların [kurkumin dahil] lipozomlarda kapsüllenmesi, oksidan kaynaklı doku yaralanmalarına karşı terapötik potansiyellerini geliştirir.”
Sporcularla yapılan bir çalışmada, kurkuminoid verilen katılımcılar, kas zorlayıcı egzersizleri takiben plasebo grubundaki katılımcıların sonuçlarıyla karşılaştırıldığında kreatin kinaz(CK) seviyelerinde önemli ölçüde azalma yaşadılar. Veriler kurkuminoidlerin kas hasarını azalttığını ve kaslara zarar veren bir egzersizin ardından sağlıklı genç deneklerde kas ağrısını iyileştirdiğini göstermektedir. Daha hızlı toparlanma (recovery) sonucu yoğun antrenmanlar içersinde gelişmiş adaptasyon hızı ve performans sağlanır.
Kurkuminin anti-enflamatuar özellikleri, transkripsiyon faktörlerini, sitokinleri, protein kinazları, enzimleri ve inflamasyona dahil olan diğer birçok alt süreci ve bileşiği düzenleyerek inflamasyonu kontrol etmeye yardımcı olur.
Bunun anlamı, vücudunuz saldırıya uğradığını düşündüğünde, kurkumin iltihabın etkilerini azaltabilir. Aslında bilim adamları, kurkuminin ibuprofen veya aspirinden daha fazla değilse de bir anti-enflamatuar kadar etkili olabileceğine dair kanıtlar buldular.
Çoğu sporcu bir yarış veya antrenman öncesinde veya sırasında tezgah üstü (OTC) grup denilen ağrı kesiciler kullanır. Tüm sporlardaki dayanıklılık sporcularının yaklaşık %75′ inin müsabaka öncesinde ve sırasında nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) aldığı biliniyor.
Ancak, spor sırasında akut böbrek hasarı, oksidatif stres veya hiponatremi riskini artıran bu ilaçlara (aspirin ve ibuprofen gibi) yönelmek yerine, hedef yarışınıza giden günlerde doğal içeriklerin ağrı giderici ve enflamasyon azaltıcı etkilerinden yararlanılabilir.
2015 yılında yapılan bir hayvan araştırmasına göre, ağızdan tüketilen kurkumin, kas hasarından kaynaklanan ağrıyı hafifletmeye ve egzersizlerden sonra ortaya çıkan ağrıyı geciktirmeye yardımcı olabilir.
Kurkumin biyokimyasal düzeyde tümü ağrıya katkıda bulunabilen bir dizi enflamatuar molekülü ve enzimi hedef alır ve tüm bu yolakları (COX ve LOX inhibisyonu) aynı anda vurma yeteneği onu bu kadar etkili kılar. Araştırmalar, Kurkumin etkisinin
– Kas yıkımını azalttığını
– Endurans bisikletçilerinde stresi ve acıyı azalttığını
– Artrit problemli kişilerde ağrı ve iltihabı hafiflettiğini göstermektedir.
EKLEM SAĞLIĞI
Antiinflamatuar özelliklerinden dolayı, kurkuminin yanlış iltihaplanmanın neden olduğu hastalıklara, romatoid artrit gibi hastalıklara yardımcı olduğu gösterilmiştir. Hücre kültürü ve zerdeçalın artrit gibi iltihaplı hastalıkların tedavisinde etkili bir şekilde kullanılabileceğini gösteren hayvanlar üzerinde çok sayıda test yapılmıştır.
2010 yılında Buhrman ve ark. kondrosit hücrelerinde NF-KB oluşumunu inhibe ederek enflamatuvar süreci yavaşlattığını ortaya koymuşlardır. Bu nedenden dolayı Kurkumin osteoartritte potansiyel bir terapötik ajan olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle Lipozomal Kurkumin Osteoartrit hastalarında sadece Osteoartrit semptomlarını rahatlatmakta değil aynı zamanda kemik kitlesinin korunmasında da ümit verici etkilere sahip.
Sporcularda eklem sağlığını desteklemek için, koruma ve ağrı – enflamasyon gidermede önerilmektedir.
ATLETİK PERFORMANS
2015 yılında araştırmacılar, o sırada çok az veri olduğu için kurkuminin fiziksel egzersiz sırasında herhangi bir etkisi olup olmadığını araştırmaya başladılar. Sonuçları oldukça ümit vericiydi.
Araştırmacılar, erkek fareleri farklı seviyelerde kurkumin verilen dört farklı gruba ayırdı ve ardından fareleri çeşitli yoğun aktivitelere maruz bıraktı. Kurkuminin doza bağlı olarak egzersiz sırasında farelerin dayanıklılığını artırdığını ve laktat, amonyak ve diğer zararlı kimyasalların seviyelerini düşürdüğünü buldular.
Kaslar için önemli bir enerji kaynağı olan kas glikojen seviyeleri de önemli ölçüde artsa da insan performansı üzerindeki kesin etkiyi belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Egzersizden önce / sırasında ve sonrasındaki 72 saat içersinde günlük 150 – 1500 mg dozlarda kullanımı PERFORMANS ARTIŞI sağlayabilir.
Diğer takviye avantajları;
- Kişilerde kas ağrısının yoğunluk algısını azaltıcı etki
- Kas hasarını azaltıcı etki
- Fiziksel aktivitenin yol açtığı enflamasyonu düzenleyici
- Antioksidan etki (hücrede serbest radikal fazlasını azaltma)
KADIN SPORCULARDA KURKUMİN FAYDASI
Menstruasyon (Adet) döngüleri genellikle kadınlar için çok acı verici olabilir ve şiddetli kramplar yaşamak, spor salonuna gitme ve egzersizde sorundur. Kurkumin üzerinde yapılan birçok çalışma, kanama periyodu boyunca yoğunluğu ve ağrıyı azaltabildiğini bulmuştur. Kurkuminin adet kramplarına yardımcı olan antispazmodik özelliklere sahip olduğu da gösterilmiştir.
Hiçbir şey egzersizin yerini tutamaz, ancak zerdeçal özü kurkumin, özellikle arter sağlığında yaşa bağlı olumsuz değişiklikler geçiren kadınlarda kardiyovasküler sağlık açısından koruyucu (kardiyoprotektif) etkileriyle dikkat çekiyor.
Bir 2012 çalışması sonucu; “ düzenli kurkumin alımının ve düzenli aerobik egzersizin endotel fonksiyonunu önemli ölçüde iyileştirdiğini gösterdi. Endotel fonksiyonundaki iyileşmenin aynı ölçüde büyüklüğü, kurkuminin menopoz sonrası kadınlarda endotel fonksiyonundaki yaşa bağlı düşüşü önleyebileceğini düşündürmektedir. “
Ancak önemli bir detay, klinik araştırmalarda gösterilen etki sonuçlarının insan vücudunda aynı standardize doz etkisiyle elde edilmesidir. Bunun için biyoyararlanımı arttıtacak şekilde kurkuminin uygun formlarda hazırlanıp verilmesi çok önemlidir.
Baharat olarak öğünlerinize eklemek yeterince güçlü olmayacaktır ve tek başına kurkumin zayıf bir şekilde emilir, bu nedenle karabiberle tüketilmesi önerilir. Ancak bu kombinasyon da klinik etkinliği almak için yeterli olmayacağından sadece yiyecekleriniz tat olarak zenginleşir.
Bazı klasik kurkumin takviyelerine de bu nedenle karabiber (Piperin) eklense de vücutta emilim ve yararlanım oranı her zaman tatmin edici olmayabilir. Ayrıca Piperin ile etkileşen ilaçları da düşünmek gerekir.
Şöyle ki; Piperin Karaciğerde ilaçları metabolize eden enzimleri inhibe eder. Bu nedenden dolayı Kurkuminin biyoyararlanımını artırmaktadır. Ancak bu etki kurkumine has bir etki değildir! Piperin başka ilaçların da metabolize olmalarını inhibe eder. Bu durumda Piperin başka ilaçların farmakokinetiklerini etkilemektedir ve bunların doz hesaplarının bozulmasına neden olabilmektedir.
Yani kısaca klasik Kurkumin takviyelerinde biyoyaralanım oranı bir sorunudur.
Birçok üretici zerdeçaldan kurkumin izole etmiş ve klasik bir kurkumin takviyesi olarak satmıştır. Pek çok zerdeçal veya kurkumin takviyesiyle ilgili en büyük endişe, toz zerdeçal ağırlıkça sadece yaklaşık % 3 kurkumin içerdiğinden bir etki yaratmaya yetmemesidir. Tablet, kapsul formların çoğu etken kurkumin dozunu vücuda vermede başarısız olabilir.
Lipozomal kurkumin, genel tüketicilere sunulan kurkuminin biyoyaralanımı en yüksek formudur.
Lipozomal ne anlama geliyor?
Lipozom, kendi hücrelerimizi taklit eden mikroskobik bir küredir. Tıpkı hücre zarlarımızın içeriği veya hücrelerimizi kaplaması gibi, bir lipozom da kürenin dış kabuğunu oluşturan aynı çift fosfolipid tabakasından oluşur.
Hem lipozomların hem de hücrelerin en yaygın yapı taşı, fosfatidilkolin veya (kısaca PC) adı verilen bir fosfolipiddir. Diğer birçok bileşeni içeren bir hücrenin aksine, lipozomlar genellikle çekirdeklerinde kürenin merkezinde tek tek ilaçlar veya takviyeler içerir.
Bu işleme lipozomal kapsülleme denir ve avantajlıdır çünkü lipozom içeriğinin düz ilaç veya ek eşdeğerinden daha yüksek emilmesine izin verir. Lipozom ince bağırsak hücrelerinin hücre zarı ile temas ettiğinde, hücre duvarı lipozom ile birleşir. Lipozom içindeki besin – kurkumin gibi – daha sonra doğrudan genel olarak diyetimizdeki tüm besin maddelerinin emilmesinden sorumlu olan ince bağırsak hücrelerine verilir.
Hücrelerinizle bu doğrudan etkileşim ve füzyon, lipozomlara daha yüksek bir absorpsiyon oranı (biyoyararlanım) sağlar çünkü sınırlı hız ve kapasiteye sahip taşıyıcılardaki gibi normal absorpsiyona girmez.
Kurkuminoidlerin (kurkumindeki aktif bileşikler) lipozomal formülasyonu, diğer kurkumin takviyelerinden daha yüksek biyoyararlanıma sahiptir. Daha ayrıntılı bilgi için bir önceki yazımı okuyabilirsiniz.
COVID19 sürecinde Kurkumin koruyucu etkisi
Sitokin Fırtınası ifadesi Bağışıklık Sistemimizin bir hastalık etkenine gösterdiği aşırı tepki olarak tanımlanır. Solunum Yolları enfeksiyonlarında influenza, SARS, v.b. sitokin fırtınaları gözlemlenir ve vakanın şiddetlenmesine ve ölümcül hale gelmesinde rol oynar. TNF-α ve IL-8 önemli iki sitokindir ve çalışmalar kurkuminin bu iki sitokini inhibe ettiğini göstermiştir. Kurkuminin standardize doz ekstrelerinden pastil formlarından da virüse karşı korunmada yararlanılabilir.
YAN ETKİLER
Bir bütün olarak, zerdeçal ve kurkumin takviyeleri güvenli kabul edilir. Bazı klasik takviyelerde görülen nadir yan etkiler;
- Sindirim Sorunları
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı
Takviyelerinizi satın alırken, güvenilir firma ve eczane ürünlerini tercih edin. Bazı klasik takviyeler gluten intoleransı olan veya çölyak hastalığı olanlar için sorun yaratabilecek buğday, çavdar veya arpa unu gibi dolgu maddeler içerebilir. Diğer zamanlarda kurşun gibi zararlı kimyasallar ve etikette olmayan maddeler eklenebilir.
Gluten, laktoz, eklenti şeker içermeyen güvenilir temiz içerikli ürünler ve lipozomal Kurkumin formları için eczacınıza danışabilirsiniz.